BÃI BỎ CẤP HUYỆN TỪ 01/7/2025, CẤP XÃ CÓ NHỮNG THẨM QUYỀN GÌ?
Từ ngày 01/7/2025, UBND cấp huyện bị bãi bỏ, UBND cấp xã được kế thừa thẩm quyền từ cấp huyện và được trao thêm những quyền mới từ cấp tỉnh trong các lĩnh vự như lĩnh vực đất đai, xây dựng, hộ tịch…Cụ thể:
I. Thẩm quyền của UBND cấp xã trong lĩnh vực đất đai
1. Cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư
Theo quy định tại Điều 18 Nghị định 151/2025/NĐ-CP, lần đầu tiên pháp luật trao thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) cho UBND cấp xã đối với hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất ổn định, đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận theo luật định.
Điều kiện bao gồm:
- Đất không có tranh chấp;
- Phù hợp quy hoạch;
- Không vi phạm pháp luật đất đai.
Đáng chú ý, UBND cấp xã không cần xác nhận riêng về tình trạng quy hoạch, tranh chấp hoặc tính ổn định sử dụng như trước kia.
2. Nhận thẩm quyền từ UBND cấp huyện chuyển giao
Căn cứ Điều 5 Nghị định 151/2025/NĐ-CP, Thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện trong lĩnh vực đất đai được chuyển giao cho Chủ tịch Ủy ban nhân cấp xã thực hiện. Cụ thể như sau:
- Phê duyệt phương án sử dụng đất;
- Quyết định, thông báo thu hồi đất;
- Phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư;
- Phê duyệt kinh phí cưỡng chế thu hồi đất…
3. Giải quyết tranh chấp đất đai
Theo Phần VIII và Điều 10 Nghị định 151/2025/NĐ-CP, Chủ tịch UBND cấp xã có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp đất đai trong trường hợp các bên không có giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất, hoặc không đủ điều kiện khởi kiện ra Tòa án. Đây là điểm mở rộng quan trọng về chức năng giải quyết tranh chấp ở cấp cơ sở.
UBND xã Trung Hòa
II. Thẩm quyền trong lĩnh vực hộ tịch – tư pháp
1. Thực hiện toàn bộ chức năng hộ tịch cấp huyện
Theo khoản 2 Mục I Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định 120/2025/NĐ-CP, từ ngày 1/7/2025, công chức tư pháp – hộ tịch cấp xã thực hiện đầy đủ chức năng đăng ký hộ tịch trước đây do cấp huyện đảm nhiệm. Gồm:
- Đăng ký khai sinh;
- Đăng ký kết hôn (bao gồm có yếu tố nước ngoài);
- Đăng ký giám hộ, chấm dứt, thay đổi giám hộ…
2. Chứng thực bản dịch
Theo Điều 14 Nghị định 120/2025/NĐ-CP, UBND cấp xã có thẩm quyền chứng thực chữ ký người dịch trong các giấy tờ, văn bản từ tiếng nước ngoài sang tiếng Việt và ngược lại – một quyền năng trước đây thường do cấp huyện, phòng tư pháp thực hiện.
3. Xem xét, hỗ trợ đối với hòa giải viên gặp rủi ro
Theo khoản 2 Điều 18 Nghị định 120/2025/NĐ-CP, UBND cấp xã có trách nhiệm xem xét, quyết định hỗ trợ khi hòa giải viên gặp tai nạn, rủi ro ảnh hưởng đến tính mạng, sức khỏe trong quá trình thực hiện nhiệm vụ hòa giải ở cơ sở.
Nơi tiếp nhận và trả kết quả hồ sơ lĩnh vực Tư pháp – Hộ tịch (Ảnh: Thư viện pháp luật)
III. Thẩm quyền trong quản lý nhà nước lĩnh vực nội vụ
1. Quản lý an toàn lao động trên địa bàn
Theo Điều 9 Nghị định 128/2025/NĐ-CP, UBND cấp xã được giao:
- Tiếp nhận cảnh báo về nguy cơ mất an toàn lao động;
- Xử lý, phối hợp ứng phó với sự cố nghiêm trọng;
- Báo cáo Sở Nội Vụ nếu vượt quá thẩm quyền.
2. Xác nhận người lao động đi làm việc ở nước ngoài
Theo khoản 2 Điều 10 Nghị định 128/2025/NĐ-CP, UBND xã nơi thường trú có thẩm quyền xác nhận hợp đồng lao động của người lao động đi làm việc ở nước ngoài – thay vì chỉ do Sở LĐ-TB-XH như trước đây.
3. Cấp lại, thu hồi bằng “Tổ quốc ghi công”
Theo Điều 7 Nghị định 129/2025/NĐ-CP, UBND cấp xã có trách nhiệm:
- Cấp lại bằng Tổ quốc ghi công trong 5 ngày làm việc;
- Thu hồi bằng sai phạm, báo cáo Sở Nội vụ.
4. Báo cáo tai nạn lao động nghiêm trọng
Căn cứ theo Điều 44 và 47 Nghị định 129/2025/NĐ-CP, UBND xã phải thống kê, báo cáo vụ việc liên quan đến tai nạn lao động – kể cả đối với người lao động không có hợp đồng.
5. Các thẩm quyền khác thuộc lĩnh vực nội vụ
- Tổ chức truy điệu, an táng hài cốt liệt sĩ (Điều 34 Nghị định 129/2025/NĐ-CP);
- Điều tra tai nạn lao động không hợp đồng (Điều 43, 49);
- Cấp giấy chứng nhận hy sinh, bị thương;
Quyết định tặng giấy khen Gia đình văn hóa, Chiến sĩ thi đua…
Sở Nội vụ Hà Nội (Ảnh: Báo Tuổi Trẻ)
IV. Thẩm quyền trong lĩnh vực xây dựng và nhà ở
1. Tiếp nhận thông báo cho thuê nhà
Theo Điều 9 Nghị định 140/2025/NĐ-CP, UBND cấp xã có trách nhiệm tiếp nhận thông báo cho thuê nhà ở (bao gồm của cá nhân nước ngoài), lưu trữ hồ sơ nhà ở trên địa bàn.
2. Quản lý nhà chung cư
Theo Điều 12 Nghị định 140/2025/NĐ-CP, UBND xã có thẩm quyền:
- Phối hợp kiểm định, đánh giá chất lượng nhà chung cư;
- Thực hiện cưỡng chế bàn giao kinh phí bảo trì sở hữu chung.
3. Giải quyết khiếu nại, tranh chấp về nhà ở
Chủ tịch UBND cấp xã có thẩm quyền giải quyết:
- Khiếu nại liên quan đến nhà đất trước ngày 01/7/1991;
- Tranh chấp kinh phí quản lý, bảo trì chung cư.
CÔNG TY LUẬT HỢP DANH NIỀM TIN VIỆT
-
- Trụ sở: Số 31 Xuân Quỳnh, P. Trung Hòa, Q. Cầu Giấy, TP. Hà Nội
- Chi nhánh: Số 10 Tố Hữu, Hoàn Lão, Quảng Bình
- Điện thoại: 0913. 419.886
- Email: info@vietrustlaw.com.vn
- Website: https://luatniemtinviet.vn/ & https://vietrustlaw.com.vn
