NGHỊ ĐỊNH 274/2025/NĐ-CP: DOANH NGHIỆP CHẬM ĐÓNG BHXH PHẢI NỘP LÃI 0,03%/NGÀY, QUY ĐỊNH MỚI HIỆU LỰC TỪ 30/11/2025
NTV– Chính phủ vừa ban hành Nghị định 274/2025/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) về chậm đóng, trốn đóng BHXH bắt buộc và bảo hiểm thất nghiệp (BHTN). Nghị định này sẽ có hiệu lực từ ngày 30/11/2025, mang đến nhiều quy định cụ thể hơn nhằm tăng cường quản lý, bảo vệ quyền lợi người lao động. Dưới đây là những điểm nổi bật.
Doanh nghiệp chậm đóng hoặc trốn đóng phải nộp thêm lãi suất hàng ngày
Theo Điều 3 và Điều 7 của Nghị định, doanh nghiệp chậm đóng hoặc trốn đóng BHXH bắt buộc, BHTN sẽ phải chịu mức lãi suất 0,03%/ngày tính trên số tiền và số ngày vi phạm.
Cơ quan BHXH có trách nhiệm rà soát hàng tháng, xác định các trường hợp vi phạm và gửi văn bản đôn đốc trong vòng 10 ngày đầu tháng. Văn bản này phải nêu rõ: số tiền và số ngày chậm đóng/trốn đóng; số tiền lãi phải nộp thêm; biện pháp xử lý và thời hạn khắc phục.
Nếu doanh nghiệp không khắc phục trong vòng 60 ngày kể từ ngày hết hạn đóng theo quy định, hành vi chậm đóng sẽ chuyển sang trốn đóng và bị xử lý nghiêm theo pháp luật. Quy định này phù hợp với Điều 40, 41 Luật BHXH 2024.
- Số tiền chậm đóng: Là phần nghĩa vụ BHXH còn phải nộp sau thời hạn đóng chậm nhất.
- Số ngày chậm đóng: Tính từ ngày sau thời hạn đăng ký hoặc đóng BHXH theo quy định.
- Số tiền trốn đóng: Xác định khi doanh nghiệp không đăng ký, không đóng BHXH, hoặc kê khai lương thấp hơn thực tế, sau 60 ngày không khắc phục.
Bốn trường hợp không bị coi là trốn đóng BHXH
Điều 4 Nghị định quy định bốn trường hợp đặc biệt không bị xem là hành vi trốn đóng BHXH bắt buộc và BHTN, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp gặp khó khăn khách quan:
1. Thiên tai nghiêm trọng: Bao gồm bão, lũ, ngập lụt, động đất, hỏa hoạn lớn, hạn hán kéo dài hoặc các thiên tai khác ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất kinh doanh.
2. Dịch bệnh nguy hiểm: Do cơ quan có thẩm quyền công bố, gây gián đoạn hoạt động và ảnh hưởng nghiêm trọng đến tài chính doanh nghiệp.
3. Tình trạng khẩn cấp: Theo quy định pháp luật, khiến hoạt động doanh nghiệp bị đình trệ.
4. Sự kiện bất khả kháng khác: Theo Bộ luật Dân sự, là các biến cố khách quan, không lường trước và không thể khắc phục dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết.
Doanh nghiệp phải báo cáo nguyên nhân chậm đóng kèm hồ sơ trước ngày 25 của tháng có văn bản đôn đốc từ BHXH để được xem xét miễn xử lý (theo điểm g khoản 1 Điều 3).

Nghị định 274/2025 mang đến nhiều quy định cụ thể hơn nhằm tăng cường quản lý, bảo vệ quyền lợi người lao động. (Ảnh: Internet)
Thời điểm chuyển từ chậm đóng sang trốn đóng được quy định rõ ràng
Nghị định làm rõ ranh giới giữa “chậm đóng” và “trốn đóng” tại Điều 3 và Điều 6, giúp tránh tranh chấp. Hành vi chậm đóng sẽ chuyển sang trốn đóng nếu không khắc phục sau 60 ngày kể từ ngày hết hạn đóng hoặc sau văn bản đôn đốc từ BHXH.
Cụ thể:
- Chưa đăng ký BHXH cho người lao động: Chuyển sang trốn đóng từ ngày thứ 61 sau thời hạn đăng ký (khoản 1 Điều 28 Luật BHXH 2024).
- Kê khai lương thấp hơn thực tế: Xác định là trốn đóng từ ngày sau tháng kế tiếp (đóng hàng tháng) hoặc sau chu kỳ đóng tiếp theo (3 hoặc 6 tháng/lần).
- Chậm đóng dù đã bị đôn đốc: Nếu đôn đốc trong 45 ngày sau hạn đóng, chuyển sang trốn đóng từ ngày thứ 61; nếu đôn đốc sau 45 ngày, chuyển sau 15 ngày kể từ ngày ban hành văn bản.
Doanh nghiệp trốn đóng phải nộp toàn bộ số tiền, cộng lãi 0,03%/ngày, và có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu hình sự theo Bộ luật Hình sự.
Quy trình đôn đốc đóng BHXH được cụ thể hóa
Điều 3 Nghị định quy định Giám đốc BHXH phải gửi văn bản đôn đốc trong 10 ngày đầu tháng khi phát hiện vi phạm. Văn bản phải bao gồm 7 nội dung bắt buộc: số tiền, số ngày vi phạm, mức lãi 0,03%/ngày, thời hạn khắc phục, v.v.
Trước ngày 15 của quý sau, BHXH cấp tỉnh phải tổng hợp danh sách doanh nghiệp chậm/trốn đóng gửi cơ quan thanh tra. Quy định này chi tiết hơn so với Nghị định 115/2015/NĐ-CP trước đây, vốn chỉ nêu chung chung về trách nhiệm đôn đốc.
Công khai kết quả giải quyết khiếu nại BHXH
Điều 10 Nghị định yêu cầu quyết định giải quyết khiếu nại phải được công khai trong vòng 15 ngày bằng các hình thức: họp công bố trực tiếp, niêm yết tại trụ sở, hoặc thông báo trên báo chí, cổng thông tin điện tử.
Đây là quy định mới so với Luật Khiếu nại 2011 và Nghị định 75/2012/NĐ-CP, vốn không bắt buộc công khai trong lĩnh vực BHXH.
Mở rộng thẩm quyền giải quyết tố cáo vi phạm BHXH
Điều 12 và 13 Nghị định mở rộng thẩm quyền: Chủ tịch UBND cấp tỉnh giải quyết tố cáo liên quan BHXH trước năm 1995. Nếu người bị tố cáo đã chuyển công tác hoặc nghỉ việc, việc giải quyết sẽ phối hợp giữa BHXH cũ và cơ quan hiện tại.
Quy định này bổ sung cho Luật Tố cáo 2018 và Nghị định 31/2019/NĐ-CP, vốn chưa làm rõ thẩm quyền của UBND cấp tỉnh và trường hợp chuyển công tác.
Nghị định 274/2025/NĐ-CP được kỳ vọng sẽ nâng cao hiệu quả quản lý BHXH, bảo vệ quyền lợi người lao động và doanh nghiệp tuân thủ. Doanh nghiệp cần cập nhật để tránh vi phạm khi nghị định có hiệu lực từ 30/11/2025.
Trên đây là 6 điểm mới đáng chú ý của Nghị định 274/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật bảo hiểm xã hội về chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp; khiếu nại, tố cáo về bảo hiểm xã hội
CÔNG TY LUẬT HỢP DANH NIỀM TIN VIỆT
- Trụ sở: Số 31 Xuân Quỳnh, P. Yên Hòa, TP. Hà Nội
- Chi nhánh: Số 10 Tố Hữu, Hoàn Lão, Quảng Trị
- Điện thoại: 0913.419.886
- Email: info@vietrustlaw.com.vn
- Website: https://luatniemtinviet.vn/ & https://vietrustlaw.com.vn
