Tin tức

Tận dụng tối đa tài nguyên từ chất thải: Đề xuất thay đổi đồng bộ trong xử lý rác thải tại Việt Nam

TẬN DỤNG TỐI ĐA TÀI NGUYÊN TỪ CHẤT THẢI: ĐỀ XUẤT THAY ĐỔI ĐỒNG BỘ TRONG XỬ LÝ RÁC THẢI TẠI VIỆT NAM

NTV- Ngày 28/10 tại Hà Nội, trong khuôn khổ Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV, các đại biểu đã thảo luận sôi nổi về kết quả giám sát chuyên đề thực hiện chính sách, pháp luật bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường 2020 có hiệu lực. Trọng tâm của phiên thảo luận là tình trạng thu gom và xử lý chất thải, đặc biệt vấn đề phân loại rác tại nguồn, với nhiều đề xuất nhằm chuyển hướng từ chôn lấp sang tận dụng tài nguyên.

Đại biểu Chu Thị Hồng Thái (Đoàn Lạng Sơn) đã nêu bật những bất cập đáng báo động trong lĩnh vực này. Theo số liệu, chỉ khoảng 18% nước thải đô thị được xử lý, trong khi hơn 62,97% rác thải rắn sinh hoạt bị chôn lấp trực tiếp. Hậu quả là nhiều bãi rác quá tải, gây ô nhiễm nghiêm trọng, với 33/64 điểm nóng ô nhiễm môi trường liên quan đến bãi chôn lấp. Người dân tại nhiều địa phương phản đối việc xây dựng hoặc mở rộng các cơ sở xử lý rác do lo ngại tác động đến sức khỏe và môi trường.

Chú thích ảnh
Phiên làm việc ngày 28/10 kỳ họp thứ 10 Quốc hội Khóa XV (Ảnh: TTXVN)

Đại biểu Thái nhấn mạnh chính sách phân loại rác tại nguồn – dù là chủ trương đúng đắn – đang triển khai kém hiệu quả. Người dân phân loại rác nhưng các đơn vị thu gom thường trộn lẫn tất cả vào một xe, khiến nỗ lực trở nên vô nghĩa và làm suy giảm niềm tin cộng đồng. Để khắc phục, bà đề xuất thay đổi đồng bộ từ phân loại, thu gom đến xử lý cuối cùng, ưu tiên công nghệ tiên tiến như đốt rác phát điện hoặc sản xuất phân bón hữu cơ, nhằm giảm dần tỷ lệ chôn lấp. Đồng thời, cần đảm bảo rác phân loại được xử lý riêng biệt để tránh tình trạng “phân loại hình thức”.

Ngoài ra, đại biểu kiến nghị Nhà nước khuyến khích xã hội hóa, hỗ trợ doanh nghiệp và hợp tác xã đầu tư công nghệ tái chế hiện đại. Các chính sách cụ thể bao gồm thu phí xử lý rác theo khối lượng phát sinh (xả nhiều, trả nhiều) và sử dụng Quỹ Bảo vệ môi trường để tài trợ dự án tiên tiến.

Đồng quan điểm, đại biểu Hoàng Quốc Khánh (Đoàn Lai Châu) khẳng định phân loại rác tại nguồn là giải pháp căn cơ, góp phần xây dựng lối sống xanh và bền vững. Ông kêu gọi sự vào cuộc đồng bộ: Nhà nước tăng cường chỉ đạo, hoàn thiện hạ tầng, giám sát và xử phạt nghiêm; doanh nghiệp đầu tư công nghệ; xã hội chung tay, đặc biệt nâng cao ý thức người dân để môi trường “xanh – sạch – đẹp và an toàn”.

Kết thúc phiên chiều, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà (lưu ý: bài gốc ghi “Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng”, nhưng có thể là lỗi chính tả, thực tế là Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà; tuy nhiên, giữ nguyên theo nội dung cung cấp) đã giải trình, thừa nhận thách thức lớn trong quản lý rác thải. Mỗi năm, Việt Nam phát sinh khoảng 25,3 triệu tấn rác sinh hoạt, trong đó 1,8 triệu tấn là nhựa. Các trở ngại chính bao gồm cơ chế chính sách chậm triển khai, hạ tầng thiếu đồng bộ và thói quen người dân chưa thay đổi, tạo vòng luẩn quẩn.

Bộ trưởng cam kết tập trung giải quyết căn bản, tháo gỡ vướng mắc về hạ tầng và cơ chế; thúc đẩy kinh tế tuần hoàn để tận dụng tối đa giá trị tài nguyên từ chất thải thay vì chôn lấp. Đồng thời, xây dựng lộ trình rõ ràng cho phân loại rác tại nguồn, đảm bảo thực hiện đồng bộ từ cộng đồng đến đơn vị xử lý.

Phiên thảo luận này phản ánh cam kết của Quốc hội và Chính phủ trong việc cải thiện hệ thống pháp luật môi trường, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững theo Luật Bảo vệ môi trường 2020.

CÔNG TY LUẬT HỢP DANH NIỀM TIN VIỆT

Dịch vụ luật sư & tư vấn

Hỏi đáp & nghe hỗ trợ tư vấn từ các chuyên gia ngành luật!